هکساد ؛ فریمورک پیشرفته انواع بازیکن

امروز راجع به فریمورک پیشرفته انواع بازیکن در سیستم گیمیفیکیشن صحبت می‌کنیم. قبلا گفته بودیم که ریچارد بارتل، یک مدل مشهور برای روان شناختی انواع بازیکن ارائه کرده است. از طرفی آندره مارچوسکی بعدها یک فریمورک جداگانه به اسم هکساد معرفی می‌کند.

نگاه مارچوسکی این است که نظریه بارتل برای انوا بازی‌ها هست و اختصاصی گیمیفیکیشن نیست! پس یک مدل اختصاصی گیمیفیکیشن مطرح کرده است! قبل از اینکه این مدل را بررسی کنیم باید با مدل RAMP آشنا باشید برای همین هم حتما قبل از خواندن ادامه این مطلب پست مربوط به این فریمورک را مطالعه کنید.

برای مثال ما مدل MDA را داریم که هم در گیم و هم در گیمیفیکیشن استفاده می‌شود و خب مشخصا پیشینه‌ی آن به گیم برمی‌گردد. حرف مارچوسکی این است که باید تفاوت زیادی بین این دو قائل شویم! و در دنیای گیمیفیکیشن مدل‌های اختصاصی ایجاد کنیم. هکساد نمونه‌ای از این تلاش است.

هکساد 6 نوع کاربر را معرفی می‌کند(برخلاف مدل بارتل که تنها 4 نوع معرفی می‌کرد) 4 تا از این 6 نوع بازیکن با انگیزه درونی انگیزه پیدا می‌کنند. روح آزاد(که با خودمختاری انگیزه پیدا می‌کند)، بشر دوست(که با هدف انگیزه پیدا می‌کند)، دستاوردگرا(با تسلط انگیزه پیدا می‌کند) و اجتماعی گرا(که با وابستکی انگیزه پیدا می‌کند)در این سیستم دونوع کاربر دیگر هم داریم به یکی عنوان مخرب داده ایم و به دیگری بازیکن. خب مخرب به نوعی همان قاتل یا کیلر در مدل بارتل هست.

روح آزاد اولین نقش در هکساد

این افراد به وسیله‌ی خودمختاری و صحبت از عقاید و افکارشان انگیزه پیدا می‌کنند. آن‌ها به دنبال خلق کردن و جست و جو هستند. این افراد دو زیر شاخه دارند زیر شاخه اول خالق‌ها و دومی جست و جوگرها می‌باشد. خالق‌ها به دنبال این هستند که چیزهای جدیدی بسازند.

آن‌ها دوست دارند حتی محتوای مربوط به خود را بسازند و دنبال بیان خود و خودمختاری هستند به همین دلیل پدیده چویس یا انتخاب برای آن‌ها بسیار مهم است. از طرف دیگر جست و جو گرها دنبال بررسی سیستم هستند آن‌ها دوست ندارند به وسیله‌ی سیستم محدود شوند.

دستاوردگرا دومین نقش در هکساد

این افراد به وسیله‌ی تسلط، انگیزه پیدا می‌کنند. آن‌ها تلاش می‌کنند چیزهای جدیدی بیاموزند و خود را بهتر کنند. آن‌ها به دنبال حل چالش هستند. آن‌ها دوست دارند در مطالبی که می‌خوانند، 100 درصد تسلط داشته باشند. نکته این است که آن‌ها این کار را در درجه اول برای خودشان انجام می‌دهند!

آن‌ها این کار را برای برای فخرفروختن به دیگران انجام نمی‌دهند! به طور مثال دکتر پولادی بمن گفتند که در بازی angry birds جوری بازی می‌کردند که 3 ستاره را بگیرند و اگر نمی‌گرفتند باز دوباره بازی را تکرار می‌کردند. انگار این افراد در یک رقابت با خود هستند و نه دیگران!

بشر دوست سومین نقش در هکساد

این افراد به وسیله‌ی هدف و معنا انگیزه پیدا می‌کنند. جوانمردی،کارهای خیریه و… در این دسته قرار می‌گیرد. این افراد دنبال این هستند که به دیگران نفع برسانند و در ازای آن به فکر پاداش نیستند. این افراد می‌خواهند جزیی از چیزی بزرگ‌تر از خود باشند. این‌ها افرادی هستند که در فروم‌ها، به سوالات بی‌شماری جواب می‌دهند بدون اینکه پاداش مادی خاصی بگیرند. این افراد دنبال سیستمی هستند که به آن‌ها کمک کند تا به دیگران نفع برسانند .

مخرب چهارمین نقش در هکساد

این افراد به وسیله‌ی تغییر انگیزه پیدا می‌کنند به صورت کلی این افراد دنبال خراب کردن سیستم شما هستند. این افراد خیلی مشتاق هستند تا صدای آن‌ها شنیده شود.

بازیکن پنجمین نقش در هکساد

بازیکن‌ها به صورت خارجی انگیزه پیدا می‌کنند. این افراد به دنبال گرفتن سکه و نشان هستند. مخرب‌ها اصلا اهمیتی به سکه و نشان نمی‌دهند 

اجتماعی‌گرا

این افراد به وسیله‌ی وابستگی و معاشرت انگیزه پیدا می‌کنند و به دنبال پیدا کردن ارتباط اجتماعی هستند. عاشق قسمت‌هایی از سیستم شما می‌شوند که این امکان را برای آن‌ها فراهم می‌کند این‌ها کسانی هستد که سفیر برند شما خواهند بود.

خوبی این افراد این است که اگر در یک مثلا لیدربورد به آن ها بگویی که تو قشنگ‌ترین دندان دنیا را داری بیشتر انگیزه پیدا می‌کنند نسبت به وقتی که به آن‌ها بگویی با خرید 2 خمیردندان 2 خمیردندان دیگر به تو هدیه می‌دهیم.

بررسی انواع “بازیکن” در هکساد

خود جست و جو گر:

این نوع از افراد مانند دسته بشر دوست فکر می‌کنند. آن‌ها سوالات را جواب می‌دهند و دانش خود را به اشتراک می‌گذارند. اما همه این‌ها هزینه دارد! اگر جایزه‌ای در کار نیست انتظار همکاری این افراد را نداشته باشید. نکته خوب راجع به این افراد این است که وقتی به جایزه نگاه می‌کنند بیشتر از کیفیت به کمیت نگاه می‌کنند!

مصرف‌کننده

این افراد دقیقا کاری که برای گرفتن جایزه لازم است را انجام می‌دهند اگر از این افراد بخواهید که برای به دست آوردن جایزه تلاش بیشتری انجام بدهند آن ها این کار را انجام می‌دهند اما اگر دقیقا کار قبلی خود را برای رسیدن به جایزه باید انجام دهند بسیار خوش به حالشان خواهد شد.

به این افراد به این صورت نگاه کنید که وارد یک مسابقه می‌شوند تا فقط جایزه را ببرند یا کسانی که در یک فروشگاه خاص صرفا به این دلیل خرید می‌کنند که در یک برنامه وفادارسازی مشتری امتیاز بگیرند.

شبکه ساز

همانطور که یک انسان اجتماعی با انگیزه درونی سعی در معاشرت دارد شبکه ساز ها هم دوست دارند که معاشرت کنند اما به روابط یه شکل مادی نگاه می‌کنند. یعنی با افرادی که فکر می‌کنند در نهایت به کار می‌آیند صرفا دوست می‌شوند. آن‌ها اینفلوئنسرهای اینستاگرام را فالو می‌کنند اما نه به این خاطر که از آن ها خوششان می‌آید بلکه به این خاطر که به فکر سود از رابطه هستند.

کارگر

این دسته شبیه افراد روح آزاد هستند با این تفاوت که این افراد به جای این که سیستم را برسی کنند به دنبال این هستند که راه های جدید رسیدن به جوایز را متوجه شوند. این افراد در بازی‌های مثلا صرفا به ساخت خانه ها می‌پردازند تا بعدا آن ها را بفروشند.

نکته بسیار قابل توجه این است که این افراد اگر یک باگ سیستم را متوجه شوند که از این باگ می‌شود جایزه برد این باگ را به سیستم گزارش نمی‌کنند. البته مگر یک اتفاق خاص بیفتد آن هم اینکه متوجه شوند بقیه بیشتر از آن‌ها از این باگ سو استفاده می‌کنند!

نکته بسیار قابل توجه این است که اکثر افرادی که وارد یک سیستم گیمیفای شده می‌شوند از این نوع هستند حال شما باید سعی کنید که جنس انگیزه این افراد را در طول بازی عوض کنید و به آن‌ها  انگیزه درونی بدهید. طبق تجربه در سیستم‌های گیمیفای شده خوب، حالت‌ها عوض می‌شوند! مثلا یک شبکه ساز تبدیل به اجتماع گرا می‌شود.

انواع “بازیکن” مخرب در هکساد

حال به بررسی انواع مخرب در سیستم می‌پردازیم. خب مخرب‌ها به نوعی سعی در تخریب دارند. این نوع تخریب به دو نوع متفاوت می‌تواند انجام بگیرد یا این نوک پیکان این تخریب به سمت دیگر بازیکنان است و یا به سوی سیستم. مارچوسکی برای انواع تخریب گرها 4 نوع را ذکر می‌کند:

قاتل

خب این افراد همواره در حال ضدحال زدن به دیگر بازیکنان سیستم هستند و تنها دلیل این کارشان این است که می‌توانند این کار را انجام دهند! شاید این کار این افراد به این دلیل باشد که از سیستم خوششان نمی‌آید و شاید هم به این دلیل است که صرفا این کار برای آن ها به نوعی فان تلقی می‌شود.

این افراد معمولا در سیستم‌های غربی جایگاهی ندارند. به همین دلیل تلاش کلی این است که یا طرز فکر آن‌ها عوض شود و یا به نوعی از سیستم حذف شوند!

ویرانگر

این نوع از کاربر می‌خواهد کلیت سیستم را بهم بریزد این کار می‌تواند یا به واسطه هک کردن سیستم اتفاقی بیفتد و یا پیدا کردن یک باگ! مهم این است که این افراد طرز فکرشان یک پله بالاتر از عبارت یا من بازی یا بازی خراب است آن‌ها فقط می‌خواهند بازی را خراب کنند! توصیه ای که همواره شده است حذف این افراد از سیستم است.

اینفلوئنسر

این افراد سعی می‌کنند سیستم را عوض کنند آن هم به شیوه‌ای که با تاثیر روی باقی مخاطبان این کار را انجام دهند. این یک نوع شخصیت منفی است اما اگر می‌خواهید تهدیدها را به فرصت تبدیل کنید اجازه بدهید تا این افراد صدایشان شنیده شود و اگر فکر می‌کنید که راه حل‌های آن‌ها معقول است اجازه دهید و راه حل‌های آن‌ها را عملی کنید! با این کار این افراد را به وکیل مدافع سیستم تبدیل می‌کنید!

بهبود دهنده

این افراد ممکن است که سیستم شما را هک کنند و یا باگ‌ها را پیدا کنند اما تلاش آن‌ها این است که با این کار سیستم را بهبود دهند آن‌ها بعد از اینکه فهمیدند سیستم امنیتی سایت شما ضعیف است به شما اطلاع می‌دهند! حتی وقتی یک باگ پیدا می‌شود، آن‌ها این قضیه را به شما اطلاع می‌دهند.

این افراد شبیه افراد روح آزاد هستند نکته خارق‌العاده راجع به این افراد این است که اگر با این افراد، برخورد مناسبی نداشته باشید، خیلی سریع تبدیل به ویرانگر می‌شوند!

جمع‌بندی

هدف اصلی این فریمورک این است که به طراحان گیمیفیکیشن این دید را بدهد که به نیازهای متفاوت افرادی که در سیستم هستند فکر کنند. البته باید قبول کنیم که ما انسان هستیم و انسان‌ها به این راحتی در کتگوری‌های متفاوت قرار نمی‌گیرند و معمولا افراد با درجات  متفاوت، تمامی این 6 حالت را خواهند داشت اما هدف این فریمورک ساده‌سازی تصمیم گیری می‌باشد.