لگو چیست و چرا سازمان‌ها باید به آن اهمیت بدهند؟

با دستانت فکر کن. این شعار کمپانی لگو است. ابزاری که به شما این امکان را می‌دهد که ایده‌هایتان را در مدل‌های کوچک پیاده سازی کنید و آن‌ها را ببینید. امروزه لگو در سرتاسر جهان به عنوان ابزار پرورشِ تفکر خلاق به کار می‌رود. آجرهای لگو دیگر فقط یک اسباب‌بازی برای کودکان نیستند.

آن‌ها نقش خود را گسترش داده و به ابزاری جهت ایجاد و پرورش خلاقیت در بخش‌های مختلف سازمان‌ها تبدیل شده‌اند. لگو آنقدر مهم است که نمی‌توانید در زمینه‌ی گیمیفیکیشن در آموزش و گیمیفیکیشن در منابع انسانی چیزی بخوانید و از لگو نشنوید.

لگو می‌تواند به سازمان‌ها کمک کند تا از طریق بازی‌ جدی لگو، به تفکر طراحی برسند. تفکر طراحی یک فرایند ضروری برای شرکت‌هایی است که می‌خواهند از طریق خلاقیت و نوآوری، بازار را رهبری کنند. هدف این روش مدیریت که روشی خلاق و انسان‌محور برای حل مشکلات است، این است که چگونه افراد و سازمان‌ها مهارت خودشان در حل مسئله را بهبود بخشند تا بتوانند برای مسائل دشوار و چند وجهی راه حل‌های خلاقانه و موثرتری بیابند.

لگو فرایندی مبتنی بر تفکر طراحی ایجاد می‌کند که هدف آن رسیدن به درک کامل از مشکل یا مسئله‌ی سازمان به منظور دستیابی به راه حل‌های جدید و کارآمد و خلاقانه است. از آنجا که جهت شکل‌گیری تفکر  طراحی، لازم است تفکر منطقی و همچنین تخیل خلاق ترکیب شوند، ابزارهایی برای تسهیل این فرآیند به کار برده می شوند مانند انواع کارت بازی و بازی‌های گروهی و نقش‌آفرین و همینطور بازی جدی لگو.

سوال اساسی اینجاست که لگو چگونه این کار را انجام می‌دهد؟

قطعات و اتصالات لگو این قابلیت را دارند که به هر شکل و سازه‌ای دربیایند و مفهوم مورد نظر سازنده را منتقل کنند. افراد یا تیم‌ها می‌توانند ایده‌های خود را چارچوب استراتژی سازمان پیاده‌سازی کرده و به اشتراک بگذارند. شاید کمی عجیب به نظر برسد ولی حتی ساخت مفاهیم انتزاعی با ابزار لگو امکان پذیر است که البته این مهم به تسهیل‌گری فردی آموزش‌دیده نیازمند  است.

برای این منظور و به جهت برقراری ارتباط از مدل داستان‌سرایی استفاده می‌شود. برگزارکننده و مجری جلسه که فردی متخصص است مسئله‌ی سازمان را در قالب مجموعه‌ای از سوالات از پیش طراحی شده و چالش‌برانگیز مطرح و بررسی می‌کند که هدف از آن درک بهتر مشکل می‌باشد.

شرکت‌کننده‌ها در جلسات

در روش لگو هر شرکت‌کننده نظر، ایده و برداشتی دارد که آن را با گروه به اشتراک می‌گذارد و این باعث می‌شود افراد از یکدیگر یاد بگیرند و همچنین به دیگران گوش دهند. همانطور که گفته شد برای تسهیل تفکر طراحی ابزارهای متفاوتی  وجود دارند اما به دلایلی لگو می‌تواند انتخاب مناسب‌تری باشد چراکه لگو بخشی از دوران کودکی بسیاری از افراد بوده است و بزرگسالان هنوز هم از بازی با آن لذت می‌برند.

علاوه بر آن لگو به افراد کمک می‌کند تا با استفاده قطعات مختلف مفاهیم ذهنی و ایده‌های خود را به صورت بصری خلق کرده و بیان کنند. همچنین آنها می‌توانند از نمونه‌های خلق شده خود به سرعت استفاده کرده و کارایی آن را بسنجند . هر یک از اعضای تیم که مدل ذهنی خود را ساخته، در لحظه می‌تواند شروع به ایجاد تغییرات و اصلاح آن کند و در این مسیر، همواره تفکر خلاق جریان دارد.

این ارائه‌ی بصری به درک تکمیلی از ایده‌ها کمک می‌کند و فرد را ترغیب می‌کند که در طول فرآیند داستان‌سرایی نواقص احتمالی نمونه‌ی پیشنهادی خود را شناسایی و آن‌ها را اصلاح کند . دلیل دیگر آنکه تجسم ایده در یک مدل نمونه، ترس از شکست را از بین می‌برد. زیرا شخص با نمونه اولیه‌ی کوچکی رو به رو خواهد شد که می‌تواند در طول فرایند تفکر طراحی تغییر کرده و اصلاح شود.

اصلاح مدل‌های سه بعدی و تغییر و جابجایی آن‌ها بعد چهارم زمان را به آن اضافه می‌کند و در عین حال که مدل‌ها در طول داستان سرایی تغییر می کنند سناریوهای تازه کسب و کار و استراتژی های نوآورانه نیز خلق می‌شوند.

درک عمیق تر و بهتر مسائل سازمان

ایجاد سناریوها و ایده‌های مشترک در گروه به درک  عمیق‌تر و بهتر مسائل سازمان کمک شایانی می‌کند. بازی‌های جدی لگو را می‌توان در طیف گسترده‌ای از موارد و چالش‌های سازمان مانند تیم‌سازی، تدوین استراتژی، حل مسئله، نوآوری و آموزش‌های مختلف به خصوص تفکر خلاق به کار برد.

شاید این سوال پیش بیاید که تیم لگو باید شامل چه کسانی باشد؟ بهتر است هر تیم شامل ۴ تا ۸ نفر شرکت‌کننده باشد که هر یک از افراد سازمان که تصمیم گیرنده یا دخیل در چالش پیش رو هستند در این گروه باشند تا تصمیم‌گیری متمرکزتر صورت گیرد و بازی بیشترین بهره‌وری را برای سازمان داشته باشد.

گروه تسهیلگر

هر گروه یک تسهیل‌گر متخصص و آموزش‌دیده نیاز دارد که مسئول پرسیدن سوالات، ایجاد چالش، جهت‌دهی به بحث، مدیریت گفتگوی گروهی و به اشتراک گذاری ایده هاست. قطعا هر گروه بسته به مدل سازمان و چالش پیش رو نظرات مختلفی دارند که آنها را ابراز می‌کنند نکته مهم این است که در طول بحث، هیچ پاسخ درست یا اشتباهی وجود ندارد.

بازی جدی لگو با یک فعالیت گرم‌کننده‌ی اولیه جهت آزاد‌سازی خلاقیت افراد شروع می‌شود. سپس برگزارکننده سوالاتی را که نیاز است برای شروع بحث پاسخ داده شوند مطرح می‌کند و در ادامه چالش را عنوان می‌نماید. شرکت‌کنندگان هر یک مدل‌های ذهنی خود که منعکس کننده درک و برداشت آن‌ها از چالش است را ساخته و با دیگر افراد گروه به اشتراک می‌گذارند.

بررسی سازه افراد توسط تسهیلگر

تسهیل‌گر، سازه‌های افراد را در جهت حل مسئله سازمان تحلیل کرده و از آن‌ها می‌خواهد ایده‌های خود را بازگویی و اصلاح کنند. شرکت‌کنندگان نیز تجربیات خود را در مورد مسئله بیان می‌کنند و همچنین چگونگی کارایی سازه خود را توضیح می‌دهند تا در طول فرایند بازی بر اساس افکار و ایده‌های مطرح شده به راه حل مشترک برسند.

برخلاف روش‌های دیگر که ممکن است برای افراد خسته کننده باشد بازی لگو می‌تواند بحث را به چالشی واقعی همراه با شادی و سرگرمی تبدیل کند. از این رو سازمان‌های پیشرو در خلاقیت که استفاده از روش‌های نوین در رهبری سازمان را در چشم انداز خود دارند از لگو به عنوان ابزاری مهم جهت نیل به اهداف خود استفاده می‌کنند.