طراحی راه‌حل‌های مبتنی بر بازی

مثال معنای حماسی بررسی چند نمونه گیمیفیکیشن در رانه اول

مثال معنای حماسی
مثال معنای حماسی

در ادامه دوره رایگان اکتالیسیس، به عنوان قوی‌تریم فریم‌ورک گیمیفیکیشن هستیم.همانطور که قبلا دیدیم رانه معنای حماسی یک رانه‌ی بسیار قدرتمند است که در آموزه‌های فرگشتی همان مفهوم دشمن مشترک را دارد. در این جلسه به بررسی چند مثال معنای حماسی می پردازیم.

1-انت اقوی من المخدرات

در این کمپین که با حضور محمد صلاح بازیکن افسانه‌ای مصر برگزار شد. اعتیاد یک دشمن مشترک ترسی شده و شما باید با رهبری محمد صلاح گروهی را تشکیل داده تا بر علیه آن بجنگید! شعار تو قوی‌تر از مواد مخدر هستی باعث شد که میزان افرادی که به کمپ‌های ترک اعتیاد بروند 5 برابر شود.

2-مثال معنای حماسی :معنای حماسی در اپل در تبلیغ 1984

یکی از سوالات مهمی که در جامعه پرسیده می‌شود و در کلاس‌های بازاریابی به کرات مورد بررسی قرار می‌گیرد، این است که چرا مردم این‌قدر دیوانه شرکت اپل هستند؟بسیاری از افراد مشتاقانه می‌گویند که ما در حال جمع آوری پول برای خرید آیفون بعدی هستیم، اما اگر آیفون بعدی خوب نبود چه اتفاقی می‌افتد؟ در بازار اسمارت فون که شامل جزئیات تعیین‌کننده زیادی هست، چرا خیلی از افراد بدون دقت به این جزئیات تنها می‌خواهند که آیفون بخرند؟

چیزی که در وهله‌ی اول می‌توان گفت این است که این افراد خود را یک Apple Person می‌دانند؛ یعنی جزئی از یک گروه بزرگ. این افراد رفتاری را انجام می‌دهند که یک Apple Person انجام می‌دهد و آن هم چیزی نیست جز خرید محصولات اپل. خود من به عنوان یک برنامه نویس اندروید بارها به این افراد از امکانات بهتر و قیمت کمتر گوشی‌های اندروید صحبت می‌کنم اما افراد طرفدار اپل دیوانه این برند هستند! و اصلا به این صحبت ها گوش نمی‌دهند! حال سوال چند میلیارد دلاری این است که چگونه اپل توانسته است همچنین فضایی ایجاد کند؟

همانطور که احتمالا کتاب 1984 اثر جرج اورول را خوانده اید، باید بگویم این کتاب حکایت از داستانی است که در آن یک حکومت توتالیتر وجود دارد. این حکومت همه‌ی افراد باید مثل نظر پادشاه فکر کنند، در این میان فردی تصمیم می‌گیرد برخلاف نظر پیشوا فکر کند و در نهایت بعد از شکنجه های بسیار زیاد وی هم مانند پیشوا فکر می‌کند. اما در تبلیغ اپل شما می‌بینید که یک سری افراد که به بند کشیده شده اند و مشخص است این افراد هیچ اراده ای از خود ندارند .

پیشوای بزرگ که در اینجا به نوعی کنایه از شرکت IBM است .از ایدئولوژی صحبت می‌کند، از یک دلیل یک فرد و یک تفکر می‌گوید و ناگهان در آن فضای تک رنگ، دختری با لباس رنگی این پیشوا را نابود می‌کند و ناگهان انگار همه آزاد می‌شوند. صدای پایانی می‌گوید در 24 ژانویه اپل مکینتاش را معرفی می‌کند و شما خواهید فهمید چرا 1984 مثل 1984 نخواهد بود. مهم‌ترین نکته‌ی این تبلیغ این است که هیچ حرفی از این که مکینتاش چیست، چقدر رم دارد و .. صحبتی بیان نمی‌شود.

در حقیقت اپل می‌گوید اگر تفکر شما مانند ما است، مکینتاش را بخرید. اگر می‌خواهید عضوی از خانواده و گروه بزرگ اپل پرسنی باشید که یک رایی و زورگویی را برنمی‌تابد اپل پرسن باشید و مکینتاش را بخرید نه برای اینکه این محصول از دیگر محصولات بهتر است نتیجه این تبلیغ فروش بی‌سابقه مکینتاش بود و خیلی‌ها هنوز این تبلیغ را جزو 3 تبلیغ برتر تاریخ می‌دانند.

3-مثال معنای حماسی تبلیغ دیوانه‌ها

بعد از این ماجرا طی داستان هایی که در ادامه دوره آموزشی گیمیفیکیشن به گوشه‌ای از آن اشاره خواهیم کرد. استیو جابز از شرکت خود اخراج می‌شود و دوباره در سال 1997 به اپل باز می‌گردد در این زمان، اوضاع اپل بسیار وخیم بود اما تبلیغ زیر به نوعی تمام معادلات را برهم زد. این تبلیغ بنا به اعتقاد بسیاری از صاحب نظران بهترین تبلیغ تاریخ می‌باشد.

همانطور که دوباره در این مثال معنای حماسی ،مشاهده می‌کنید باز هم در این تبلیغ صحبتی از مشخصات فنی نمی‌شود. اپل دوباره در حال فروختن یک دیدگاه است، اینکه اگر شما هم مثل ما به عقیده‌ی بسیاری از افراد دیگر دیوانه محسوب می‌شوید ما به شما نابغه می‌گوییم، شما جزوی از دسته افراد دیوانه هستید.

اما واکنش مردم به این ویدیو تبلیغاتی اپل چه بود؟ وقتی صدای راوی در انتها این کلیپ  می‌گوید:”چون مردمی که آنقدر دیوانه هستند که فکر می‌کنند می‌توانند دنیا را تغییر دهند کسانی هستند که دنیا را تغییر می‌دهند” بسیاری از مردم پیش خودشان فکر کردند که: “دقیقا درسته منم همچین آدمی هستم منم خیلی چیزها رو متفاوت می‌بینم ولی یجورایی تا امروز جرات گفتنش رو به بقیه نداشتم اونا منو می‌فهمن. منم یه آدم دیوونه مثل خودشونم من هرکاری می‌کنم تا جزو این دسته آدما بشم من واقعا دلم می خاد یه اپل پرسن بشم”.

و به همین راحتی این افراد تبدیل به Apple person شدند و وظیفه یک Apple person چیست؟ دقیقا! خرید محصولات اپل، صحبت کردن از اینکه اپل بهترین برند دنیاست و ایجاد یک وفاداری خیلی عمیق بین کاربر و برند.شاید ابتدایی‌ترین تصوری که ما از یک تبلیغ داریم این است که یک تبلیغ باید از محصول صحبت کند و این قضیه‌ای بود که اپل در آن بدعت زیبا و جذابی ایجاد کرد برای مثال اولین نکته کمپین think different اپل این بود که هیچ محصولی از اپل نباید در آن دیده شود!

4-مثال معنای حماسی :معنای حماسی در چین باستان!

خب بالاخره همه مثال‌ها نباید متعلق یه دنیای فناوری اطلاعات باشد ما در آقای گیمفیکشن سعی می‌کنیم حتی از گیمیفیکیشن در دنیای غیردیجیتال بگوییم مثال‌های متنوعی را برای درک گیمیفیکیشن به کار ببریم تا همه ی افراد بتوانند از این اطلاعات استفاده کنند. یکی از موارد جالب در مثال معنای حماسی ، sheeow است! در چین باستان کلمه‌ای است که هیچ معنای مترادف انگلیسی ندارد این حرف تلفظی مانند “sheeow” دارد و به این معنا است که پدر و مادر شما از شما بزرگتر هستند و اگر از شما رضایت نداشته باشند نه این دنیا و نه آسمان بعد از مرگ پیکر شما را قبول نخواهند کرد. بنوعی شما از بدو تولد به پدر و مادر خود مقروض هستید!

چینیان باستان مثال‌های برای این موضوع دارند که باهم به چندین مورد آنها می‌پردازیم:

گیمیفیکیشن در چین باستان
گیمیفیکیشن در چین باستان
  • فردی خود را به بردگی می‌فروشد تا بتواند خرج کفن و دفت پدر و مادرش را بدهد.
  • زنی که کبد خود را می‌پزد تا مادرش گرسنه نباشد!!!
  • یک پسر 8 ساله حشرات را به سمت خود تحریک می‌کند تا خونش را بمکند مبادا حشرات خواب پدرش را برهم زنند!
  • یک پدر پسر 3 ساله اش را زنده به گور می‌کند تا بتواند خرج پدر خود را بدهد.

درست است که ممکن است این مثال‌ها حال بهم زن باشند! در فرهنگ قدیم چین، وقتی  پدر و مادر فوت می‌کنند فرزند باید تا 3 سال با هیچکی هیچ نوع معاشرتی نداشته باشد و گوشت نخورد زیرا کنفسیوس این موضوع را بیان کرده بود که 3 سال مدت زمانی است که شما از آغوش پدر و مادر جدا می‌شوید! و این دلیلی است که هنوز هم در چین احترام برای پدر و مادر بسیار امر پسندیده‌ای محسوب می‌شود. و هنوز این اعتقاد که پدر و مادر از ما بزرگ تر هستند تا حدودی در بین چینیان باورپذیری خود را حفظ کرده‌است.

5-مثال معنای حماسی :معنای حماسی در اپلیکیشن waze

سوالی که شاید بعد از خواندن مطالب مربوط به معنای حماسی در اپل در این مقاله و این مقاله از خودتان پرسیده باشید این است که من که نمی‌خواهم دنیا را عوض کنم! من صرفا یک ابزار ساده دارم آیا بازهم می‌توانم از این رانه استفاده کنم؟

جواب مثبت است! امروز با برسی مثال معنای حماسی دیگری با شما هستیم. گیمیفیکیشن Waze همراه شما هستیم. یک نمونه‌ی جذاب که در نگاه اول صرفا یک ابزار ساده است و از این رانه استفاده می‌کند، اپلیکیشن waze هست این اپلیکیشن را احتمالا در دست رانندگان اسنپ و تپسی دیده‌اید. این اپلیکیشن که وظیفه ی آن مسیریابی است، در ابتدا به این نحو بود که هنگام باز شدن یک مار بزرگ به اسم ترافیک وجود داشت و بقیه ماشین ها و رانندگان موجود جذاب و کوچکی به اسم ویزر هستند.

ویزرها دارای شمشیر وسپر بودند و باهمدیگر باید به جنگ این مار بزرگ بروند در این اپلیکیشن تمامی داده‌ها را خود کاربران وارد می‌کنند بطور مثال شما می‌توانید اگر در همین لحظه تصادفی را مشاهده می‌کنید در این اپلیکیشن وارد کنید تا دیگر رانندگان مسیر خود را بصورت بهتری انتخاب کنند.

و خب وقتی شما به یک نرم افزار جی پی اسی فکر می‌کنید تمامی کار این اپلیکیشن باید این باشد که شما را به صورت صحیح به مقصدتان برساند اما به دلیل اینکه اطلاعات ویز را کاربران وارد می‌کردند به کرات شاهد این بودیم که افراد به مقصدهای اشتباهی می‌رفتند. سوال این است وقتی شما یک اپلیکیشن جی پی اس باشید و در به انجام رساندن تنها وظیفه  خود یعنی تعیین صحیح مقصد به مشکل بخورید انتظار دارید کاربرانتان چه واکنشی نشان بدهند؟

گیمیفیکیشن ویز
گیمیفیکیشن ویز

احتمالاٌ آن‌ها باید شما اپلیکیشن شما را حذف کنند! اما این اتفاق برای ویز به ندت پیش آمد زیرا کسانی که در این اپلیکیشن بودند حس می‌کردند عضوی از یک تیم هستند و باید به همدیگر کمک کنند آنها این نقص را به عوامل دیگر ربط می‌دادند و دوباره از این اپلیکیشن استفاده می‌کردند و این قدرت بی نظیر رانه اول است! یعنی وقتی شما در برآوردن مزیت رقابتی خود ناتوان هستید باز هم کاربران خود را حفظ خواهید کرد! درحقیقت وقتی شما با ویز در حال رانندگی هستید تنها سریع‌تر و بهینه تر به مقصد نمی‌رسید بلکه به جامعه و گروه خود کمک می‌کنید تا بتوانند مار ترافیک را شکست دهند!

7-زمزی

مثال زمزی که قبلا در وبسایت منتشر شده‌است و حتما توصیه می‌کنیم که این مطالب را بخوانید و البته به اهمیت داستان سرایی در باورپذیری معناهای حماسی دقت داشته باشید یکی از مهم ترین جذابیت‌های زندگیريال داستان است.

داستان‌ها هیچگاه شکست نمی‌خورند! داستان‌ها به سادگی از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شوند و در نهایت به سادگی به خاطره‌ها سپرده می‌شوند! خیلی سریع‌تر و خیلی راحت‌تر از چیزی که فکرش را بکنید. اگر می‌خواهید محصولی بفروشید داستان بگویید اگر می‌خواهید توجه کسی را جلب کنید داستان بگویید و اگر می‌خواهید افرادی را به باور یک معنای حماسی ترغیب کنید راحت‌ترین کاری که می‌توانید انجام دهید گفتن یک داستان خوب است.

تصویر کامران حاتمی
کامران حاتمی
حدود 10 سالی است که در حوزه گیمیفیگیشن و طراحی رفتار به‌صورت تخصصی فعالیت می‌کنم و علاقه زیادی به ترویج این موضوعات در ایران دارم. آقای گیمیفیکیشن یک تیم است و من کامران حاتمی، مدیر این تیم پرانرژی و حرفه‌ای هستم. پیش‌زمینه تحصیلی مهندسی کامپیوتر (از علم و صنعت) و MBA (از امیرکبیر) دارم و در مسیر فعالیتم در حوزه گیمیفیکیشن، مطالعات گسترده‌ای در زمینه‌های نوروساینس، روان‌شناسی و علوم رفتاری داشتم. هم‌چنین کتاب‌های طراحی گیمیفیکیشن، گیمیفیکیشن در تدریس، هر آنچه باید درباره طراحی بازی‌های آموزشی اثربخش بدانید، ۱۴ روز تا شادی پایدار و اضطراب را ترجمه کرده‌ام. در حال حاضر در سوئد هستم.

3 پاسخ

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

فهرست مطالب