تیکِ نیک و گیمیفیکیشن مسئولیت اجتماعی

داستان تیکِ نیک به معنای تیک زدن برای کار نیک از آنجایی شروع شد که تصمیم گرفتیم به شیوه‌های خلاقانه و نوآورانه، مسئولیت اجتماعی را در جامعه ترویج دهیم. آن زمان چندان درکی از مفهوم گیمیفیکیشن نداشتیم و به صورت تجربی وارد این حوزه شدیم.

معرفی تیکِ نیک

از طراحی انواع کمپین‌های مشارکتی با اهداف اجتماعی و محیط زیستی شروع کردیم و بعد رسیدیم به طراحی یک اپلیکیشن موبایل که هدفش پاداش­دهی به رفتارهای مسئولانه افراد و ایجاد پروفایل “نیک بودن”  افراد بود. در این پلتفرم کاربران اقدامات مثبت روزمره خود را در اپلیکیشن ثبت می‌کردند و در ازای آن امتیاز می‌گرفتند و با یکدیگر از طریق لیدربورد به نوعی رقابت می‌کردند و می‌توانستند امتیازات خود را به اثرات اجتماعی تبدیل کنند.

برای مثال یکی از کمپین‌های پرمخاطب اپ تیکِ نیک، بدین شکل بود که افراد از طریق کیلومترشمار داخل اپلیکیشن کیلومترهای پیاده روی یا دوچرخه سواری خود را ثبت می‌کردند و وقتی در ماه این مقادیر به میزان مشخصی می‌رسید، نشان درخت را در اپلیکیشن دریافت می‌کردند و در دنیای واقعی به نیابت از آنها درخت کاشته می‌شد و براساس آخرین آمار چیزی حدود ۱۰۰۰ درخت کاشته شد.

ورود به حوزه کودکان

البته از سال ۱۴۰۱ به دلایل مختلف کمی از فضای دیجیتال فاصله گرفتیم و به حوزه‌ی کودکان ورود کردیم و انواع کارگاه‌های بازی‌محور با محوریت محیط زیست و مهارت‌های اجتماعی برای کودکان طراحی و اجرا کردیم. تلاش ما این بود که مفاهیمی که در سیستم آموزشی کمتر روی آن‌ها تاکید می‌شود را در قالب بازی و کاملا مفرح به بچه ها آموزش دهیم.

حتی در روند اجرای خود کارگاه‌ها نیز نوعی گیمیفیمیشن و داستان‌­سرایی دارد و بچه‌ها با گذراندن هر مرحله، برچسب آن مرحله را دریافت می‌کنند و در آخر گواهینامه‌ی خود را اینگونه تکمیل می‌کنند و با خود به خانه می‌برند و این حس موفقیت و دستاورد برای آن‌ها خیلی شیرین و دلچسب است.

ایده اتاق فرار آموزشی چطور شکل گرفت؟

در یکی از این کارگاه‌های ویژه‌ی گروه سنی نوجوان به مفهوم اتاق فرار آموزشی رسیدیم و جالب اینکه آموزش محیط زیست در آن رویداد چند ساعته تجربه‌ی بسیار موفقی از آب در آمد و حسابی یخ نوجوان‌ها را شکست و درگیرشان کرد و اینجا بود که بخشی از تمرکزمان را به سمت این صنعت آوردیم.

تعریف اتاق فرار در ایران بیشتر معادل ژانر ترس شده‌است، در حالی که در واقعیت اصل اتاق فرار، معما و حل مسئله است. حال اگر در حین معما و حل مسئله اهداف آموزشی هم به نوعی وجود داشته باشد، اتاق فرار آموزشی خواهیم داشت.  مفهوم بسیار جدیدی که جایش در ایران بسیار خالی است!

درباره اتاق فرار آزمایشگاه سری

نیمه دوم سال ۱۴۰۲ تصمیم گرفتیم فراتر از یک رویداد و کارگاه یک روزه، یک اتاق فرار آموزشی- ترویجی همراستا با ماموریت تیکِ نیک یعنی مسئولیت اجتماعی، طراحی و اجرا کنیم و چون مرکزی به نام مرکز فناوری و نوآوری‌های توانبخشی به تازگی تاسیس شده بود، قرار بر این شد که سناریوی اولین اتاق فرار تیکِ نیک به موضوع بالا بردن فرهنگ پذیرش و تنوع در جامعه و افرایش آگاهی درباره افراد دارای معلولیت اختصاص پیدا کند و این بازی به شکل محیطی در این مرکز اجرا شود.

طراحی سناریوی اتاق فرار

طراحی سناریو و معماها و پایلوت و آماده‌سازی تجهیزات بیش از ۴ ماه زمان برد و از اوایل بهمن ماه اتاق فرار “آزمایشگاه سری” به صورت رسمی آغاز به کار کرد. هرچند هنوز هم تبلیغات گسترده‌ای انجام نداده‌ایم و مدام در حال بازخوردگیری از مخاطبین فعلی و تغییرات مداوم و بهبود کیفیت بازی و افزایش جذابیت‌های آن هستیم.

خداروشکر با تمام محدودیت‌ها و متفاوت بودن تجربه‌ی مخاطب چه از لحاظ ژانر آموزشی چه از لحاظ محیطی بودن بازی، تاکنون بازخوردها مثبت بوده است. ما معمولا پس از پایان بازی، تمام مراحل یک بازی را یک دور مرور می‌کنیم و درباره ابعاد مسئولیت اجتماعی این بازی با مخاطبین صحبت می‌کنیم و خیلی وقت‌ها آن لحظه برقی در چشم آن‌ها دیده می‌شود.

چون اغلب در حین بازی چنان درگیر بازی و حل معماها بوده اند که متوجه نشده‌اند. این دقیقا هدفی است که پشت مفهوم گیمیفیمیشن و بازی جدی وجود دارد. هدف ما این است که مخاطبین اهل اتاق فرار را با این ژانر جدید آشنا کنیم و کسانی هم که به دلیل پیشفرض های منفی اهل اتاق فرار نیستند را جذب این بازی کنیم و امیدوار هستیم تا بتوانیم سناریوهای دیگری نیز به زودی توسعه دهیم.

ثبت نام در اتاق فرار

آزمایشگاه سری بین ۸ تا ۱۰ معما دارد و در مدت ۶۰ دقیقه بازیکنان در قالب کارآگاه های حرفه ای باید تعدادی جوان که در این ساختمان به اسارت درآمدند را پیدا و آزاد کنند، در غیراینصورت آزمایش­های خطرناکی روی اونها انجام میشه و دیگه کسی اونها رو نمیبینه!

بیشتر از این خطر اسپویل وجود دارد و امیدواریم خیلی زود به عنوان یکی از کارآگاه های این بازی ملاقات­تون کنیم!

لینک رزرو بازی

جمع بندی

امیدواریم که با حمایت جامعه علاقمند به حوزه گیمیفیکیشن و بازی جدی، این سبک بازی ها نیز ترویج بیشتری پیدا کنند و بازار آن رشد بیشتری داشته باشد. از طریق پیج اینستاگرام تیکِ نیک به ادرس @tikenik می‌توانید با ما در ارتباط باشید و نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.