گیمیفیکیشن، نیروی دگرگون‌کننده‌ی خدمات گمرکی و ترخیص کالا

گیمیفیکیشن، یک فرآیند است که عناصر و مکانیسم‌های بازی را در محیط‌هایی که ماهیتی غیر بازی دارند،به‌کار می‌بندد تا تجربه‌ی کاربران را بهبود بخشد، انگیزه‌ی آن‌ها را افزایش دهد و همچنین آن‌ها را به آموزش و یادگیری بیشتر تشویق کند. در این مقاله، ما به بررسی تأثیر گیمیفیکیشن در خدمات گمرکی و همچنین تشریفات مربوط به ترخیص کالا از گمرک می‌پردازیم.

با توجه به پیچیدگی‌ها و چالش‌هایی که این بخش از تجارت بین‌الملل داراست، گیمیفیکیشن می‌تواند به عنوان یک ابزار قدرتمند برای ساده‌سازی فرآیندها، بهبود آموزش، درک بهتر قوانین و مقررات و کاهش هزینه‌های مازاد عمل کند. از طریق تبدیل فرآیندهای پیچیده به مراحل بازی‌محور، گیمیفیکیشن می‌تواند به متخصصین گمرکی کمک کند تا عملکرد بهتری داشته باشند.

بخش اول: چالش‌های گمرکی و راه‌حل‌های گیمیفیکیشن

در این بخش، چند مورد از چالش‌های مهم و مؤثر در تشریفات گمرکی بیان شده و در هر مورد راه‌حل‌های پیشنهادی گیمیفیکیشن و بازی آموزشی(برای سادگی مطلب این دو را یکی گرفته‌ایم)، به طور خلاصه ذکر می‌گردد:

1- پیچیدگی قوانین و مقررات

استفاده از بازی‌های داستان محور یا به اصطلاح ادونچرگیم برای اینکه این مفاهیم در یک بازی جذاب به مخاطب ارائه شود.
استفاده از عناصر گیمیفیکیشن مثل امتیازدهی و نوار نمایشی پیشرفت برای تشویق کاربران جهت استمرار و مداومت در یادگیری.

2- کمبود آموزش‌های کافی و مؤثر

بهبود تجربه‌ی آموزشی با ارائه‌ی انگیزه‌های تشویق‌کننده مانند کسب امتیاز، جایزه یا پاداش.
استفاده از هوش مصنوعی برای ارائه‌ی آموزش‌های شخصی‌سازی شده بر اساس نیازها و دانش کاربران برای نقش‌های متفاوت.

3- تداخل در فرآیند ترخیص

استفاده از بازی‌هایی که فرآیند ترخیص را به شکل مراحلی تبدیل نموده و به کاربران کمک کنند تا به‌صورت منظم و بدون تداخل، این مراحل را طی نمایند (جستجو و کشف)
طراحی بازی‌هایی که هر مرحله از فرآیند ترخیص را به عنوان یک چالش بازیگونه ارائه دهند و به کاربران کمک کنند تا به طور منظم این مراحل را طی کنند.

4- هزینه‌های مازاد

ایجاد بازی‌هایی که به کاربران کمک کند تا با درک بهتر قوانین و مقررات مربوطه (طبقه‌بندی، ارزش‌گذاری، شیوه‌های بسته‌بندی و حمل کالا، بیمه و …)، هزینه‌های مازاد را کاهش دهند.
امتیازدهی برای تشویق کاربران به کاهش هزینه‌های غیرضروری.
امتیازدهی برای تشویق کاربران جهت پیشگیری از جریمه‌های گمرکی.

5- تعیین تعرفه، طبقه‌بندی (HS Code) و پرداختی‌ها

طراحی بازی‌هایی در جهت شناخت مواد، تجهیزات و دستگاه‌ها و همچنین طبقه‌بندی صحیح هر کدام با ایجاد چالش‌های سرگرم‌کننده بر اساس مقررات مربوطه (یادداشت‌های قسمت‌ها و فصول کتاب تعرفه، قواعد 6گانه و …)
طراحی بازی‌های دانشی در راستای تشخیص صحیح پرداختی‌ها (حقوق گمرکی، سود بازرگانی، مالیات، هزینه انجام خدمات، جرائم و …)
طراحی بازی جهت آموزش صحیح محاسبات (گردآوری و بازی ریاضی)

6- ضرورت ارائه اسناد و مدارک متعدد

طراحی برنامه‌هایی که به شکل بازی، کاربران را در فراهم کردن مدارک و اسناد (صحیح و به موقع) هدایت کنند
استفاده از اینترنت اشیا برای ساده‌سازی فراهم کردن مدارک و اسناد با استفاده از تجهیزات هوشمند

7- تأثیر منفی تأخیر در گمرک

طراحی بازی‌هایی که به کاربران کمک کنند تا با حل مسائل و انجام فعالیت‌های گمرکی، فرآیندهای گمرکی را بهتر درک کنند و تأخیرها را کاهش دهند (تفسیر و تدبیر)
استفاده از عناصر بازی‌محور مانند زمانبندی برای تشویق و ایجاد انگیزه در کاربران جهت تسریع در تشریفات گمرکی.

8- چالش عدم تسلط به اصطلاحات تخصصی

طراحی بازی‌هایی که به کاربران کمک کند تا در حال بازی کردن، اصطلاحات تخصصی را یاد بگیرند. (بازی Wordle)
استفاده از هوش مصنوعی برای ارائه‌ی آموزش‌های شخصی‌سازی شده بر اساس نیازها و سطح دانش کاربران (تمرکز بر 4 سطح مهارتی Writing / Listening / Reading / Speaking)

9- عدم آگاهی از کالاهای ممنوعه و قاچاق

طراحی بازی‌های آموزشی که کاربران را در شناسایی و مواجهه با کالاهای قاچاق و ممنوعه تعلیم دهند (جستجو و اکتشاف)
بکارگیری متن قانون مبارزه با قاچاق در طراحی بازی دانشی با تأکید بر چگونگی برخورد با قاچاق انواع کالا
طراحی بازی مهارتی جهت تشخیص کالا در دسته‌بندی‌های مختلف (مجاز / مجاز مشروط / ممنوع / قاچاق)

10- مشکلات مربوط به اخذ ثبت سفارش کالا و سایر مجوزهای لازم

طراحی بازی به نحوی که فرآیند اخذ هر مجوز را به شکل مرحله‌ای تبدیل کند و به کاربران کمک نماید تا به طور منظم این مراحل را طی کنند. (جستجو و کشف)
ایجاد بازی‌هایی که هر مرحله از فرآیند اخذ مجوزها را به عنوان یک چالش بازی‌محور ارائه دهند.

بخش دوم: مثال‌های معروف گیمیفیکیشن برای گمرک در سطح بین‌الملل

راه‌های خاص و ابتکاری:

گیمیفیکیشن، به عنوان یک ابزار قدرتمند در آموزش، توانسته‌است در کشورهای مختلف، تأثیرات مثبتی در عملیات مربوط به بازرگانی و تجارت ایجاد کند. به طور خاص، در کشوری مانند سنگاپور، گیمیفیکیشن به طور گسترده‌ای در آموزش و پرورش دانشجویان به کار گرفته شده‌است.

در رشته‌های مربوط به حوزه‌ی بازرگانی و تجارت، این کشور با استفاده از بازی‌های تعلیمی مبتکرانه، توانسته‌است مهارت‌ها و تخصص‌های لازم را به شکلی سرگرم‌کننده و مؤثر به دانشجویان و متخصصین انتقال دهد. این روش نه تنها در درک بهتر مطالب کمک‌کننده است بلکه انگیزه‌ی افراد را برای یادگیری و پیشرفت افزایش می‌دهد.

همچنین در کشورهایی مانند کانادا و استرالیا، گیمیفیکیشن در آموزش دروس بازرگانی، به عنوان یک روش نوین و مؤثر شناخته شده‌است. در این کشورها، گیمیفیکیشن به بهبود تجربه‌ی کاربری و افزایش انگیزه‌ی یادگیری در محیط‌های آموزشی کمک می‌کند.

نتایج:

در ادامه چند مورد از نتایج کسب شده از بکارگیری گیمیفیکیشن در علوم بازرگانی و تجارت، در سطح بین‌الملل معرفی شده‌است. هماهنگونه که مطالعه خواهید نمود، گیمیفیکیشن توانسته‌است با ادغام آموزش و بازی، دگرگونی عظیمی را در کشورهای استفاده‌کننده، به وجود آورد:

پروژه‌ی «Customs Challenge» یکی از نمونه‌های موفقیت‌آمیز استفاده از گیمیفیکیشن در استرالیا است. این برنامه با استفاده از طراحی بازی‌محور، متخصصین گمرک را در مورد قوانین و مقررات مربوطه آموزش می‌دهد. این بازی‌ها کاربران را تشویق به حل مسائل گمرکی میکنند و مهارت‌های آن‌ها را بهبود می‌بخشند.
پروژه «TradeTech» در سنگاپور، یک برنامه‌ی هوش مصنوعی است که برای ساده‌سازی فرآیندهای تجارت بین‌الملل طراحی شده‌است. این برنامه به کاربران کمک می‌کند تا با سرعت بیشتری مدارک مورد نیاز را برای ترخیص کالا تهیه کنند و در عین حال از اشتباهات ممکن جلوگیری کنند.
پروژه «Global Trade Game» در کانادا، یک بازی آموزشی است که برای دانشجویان و متخصصین طراحی شده‌است. این بازی، با خلق محیط تعاملی، مهارت‌های بازرگانی و فهم از بازار جهانی را بهبود می‌بخشد. بازیکنان باید در قالب یک شرکت بین‌المللی، تصمیمات تجاری را اتخاذ کنند و با چالش‌های واقعی روبرو شوند.

پروژه «Port Authority Simulation» در هلند، متخصصین گمرک و لجستیک را با چالش‌های روزانه‌ی مدیریت بندر و ترابری مواجه می‌کند. بازیکنان باید با استفاده از استراتژی‌های مختلف، تراکم کشتی‌ها را مدیریت کنند، کالاها را به موقع ترخیص کنند و با چالش‌هایی مانند تأخیر در رسیدن کشتی‌ها و تغییرات آب و هوایی مواجه شوند. این شبیه‌سازی، بازیکنان را در مورد پیچیدگی‌های عملیاتی بندرها و اهمیت هماهنگی در ترابری بین‌المللی آگاه می‌کند.
پروژه «Trade UP Game» در هند، توسط یکی از سازمان‌های دولتی طراحی شده و به دانشجویان و متخصصان تجارت کمک می‌کند تا بازار جهانی را بهتر درک کنند. بازیکنان باید در قالب یک شرکت تجاری، با سایرین در بازار رقابت کنند، بازار جدید را کنکاش کنند و با نوسانات اقتصادی و سیاسی جهانی مواجه شوند. این بازی، مهارت‌های بازرگانی و فهم از پیچیدگی‌های تجارت بین‌الملل را بهبود می‌بخشد.

نتیجه‌گیری

گیمیفیکیشن و بازی آموزشی می‌توانند در صنعت گمرک بسیار کمک‌کننده باشند. در این مقاله به بررسی مثال‌ها و مواردی که می‌توانیم در این صنعت از گیمیفیکیشن استفاده کرد پرداختیم. با توجه به اینکه ما اولین پلتفرم گیمیفیکیشن ایران را ساخته‌ایم، می‌توانیم در این زمینه با شرکت‌ها و سازمان‌های علاقه‌مند همکاری کنیم. کافیست فرم صفحه‌ی درباره ما را تکمیل نمایید.

در دنیای گیمیفیکیشن مهم است که مثال ببینید! فکر می‌کنم که خیلی از مثال‌هایی که در مطلب آموزش فرهنگ سازمانی با جومانجی مطرح کردیم را بتوان خیلی ساده به مطلب اینجا مربوط کرد. نمونه داستان‌هایی که در دوره کارآموزی آن‌ها را کامل مطرح کردیم اینجا بسیار مفید خواهند بود.