گیمیفیکیشن و FOMO؛ از عوارض خروجی کشور تا بیت کوین و اینستاگرام

با سلام، کامران  حاتمی هستم، مدیر سایت آقای گیمیفیکیشن. و امروز راجع به یکی از المان­‌های مهم در طراحی گیمیفیکیشن به اسم FOMO صحبت می­‌کنیم. (اگر هنوز نمی‌­دانید گیمیفیکیشن چیست کلیک کنید)

FOMO چیست؟

اما FOMO  چیست؟ در ابتدا باید بگوییم FOMO ‌ از حروف اول Fear Of missing out  تشکیل شد­ه­‌است. شاید اگر بخواهیم خیلی خودمانی این واژه را تعریف کنیم، باید بگوییم این مفهوم به معنای “ترس از دست دادن چیزیست که قبلا نداشتیم” است. اجازه دهید یک مثال ساده برای شما بیاورم، فرض کنید شما هم مانند من سر دوراهی ماندن و یا رفتن به  خارج از کشور، مدتی فکر کرده­‌اید و تصمیم به ماندن گرفته­‌اید. اما احتمالی هرچند ضعیف می‌­دهید که به خارج از کشور بروید. حال به شما می‌­گویند در اولین اقدام، عوارض خروج از کشور چند برابر شده­‌است و همچنین نرخ ارز در حال افزایش است و این به معنای این است که احتمال خارج رفتن شما هر لحظه دارد کمتر می‌­شود. شما خارج نرفته­‌اید اما یک نفر از لحاظ ذهنی به شما می‌­گوید اگر سریع­تر نروی دیگر هرگز نخواهی‌­توانست این‌­کار را انجام دهی!

FOMO عوارض خروج از کشوراگر راجع به این کلمه در ویکی­پدیا بخوانید، به شما می‌­گوید، که یکی از انواع FOMO  این است که شما ترس این را داشته باشید که نکند از یک رویداد اجتماعی باز بمانید. درحقیقت، این که ما هرروز بعد از بیدارشدن، گوشی خود را چک می­‌کنیم که مبادا اتفاق خاصی افتاده باشد که ما از آن مطلع نیستیم، به FOMO  باز می­‌گردد!

FOMO در دنیای واقعی

شاید برایتان عجیب باشد که بدانید در یک تحقیق که از افراد بین 18 تا 34 ساله انجام شده­‌ا‌ست، افراد می­‌گویند به‌خاطر این نوع ترس، تقریبا به هر پیشنهادی بله می­‌گویند! حال به یک ابزار جدید و نقش آن در ایجاد FOMO دقت کنید و آن هم چیزی نیست جز اینستاگرام! در اینستاگرام به کمک فیلترهایی که وجود دارد افراد عکس­هایی را منتشر می­‌کنند که بسیار جذاب­تر از واقعیت است! و این باعث می­‌شود که مثلا اگر شما به من بگویید که کامران، فردا قرار است با دوستان دور هم جمع شویم، با ما بیا. در عمل من این گونه فکر می­‌کنم که اگر نباشم یک لذت خوب را از دست می­‌دهم! (شما همچنین می‌­توانید با کلیک روی این لینک به اینستاگرام آقای گیمیفیکیشن بپیوندید)

حال در مورد بیت­کوین چه اتفاقی می­‌افتد؟ من بیت­کوین ندارم، اما همواره در ذهنم فکر می­‌کنم اگر داشتم چه اتفاقی می‌­افتاد؟ من هرروزی که بیت­کوین ندارم احتمال مولتی‌­میلیاردر شدن را از دست می‌­دهم و این دقیقا همان FOMO است!

در دوره اکتالیسیس اطلاعات تخصصی‌­تری راجع به این مفهوم داده شده‌­است، اما نکته مهمی که در این وسط مهم است این است که وقتی از FOMO در طراحی یک محصول استفاده می­‌کنید، از یک گیمیفیکیشن تاریک استفاده کرده­‌اید. به عقیده من، اگر قرار باشد لیستی از سیاه­ترین تکنیک­‌های گیمیفیکیشنی را داشته باشیم FOMO در جایگاه دوم قرار خواهدگرفت.