shadowing ؛ سایه‌ی شهر، از یک رقص می‌لرزد

در این پست به معرفی shadowing  می پردازیم که یکی از پر سر و صداترین نمونه‌های گیمیفیکیشن شهری در چند سال اخیر بوده است. این گیمیفیکیشن در شهر بریستول انگلستان که بازی‌پذیر ترین شهر دنیاست صورت گرفته است. با ما همراه باشید با معرفی این گیمیفیکیشن محیطی.(اگر هنوز نمی دانید گیمیفیکیشن چیست کلیک کنید)

shadowing و حس کاربران

این چیه؟!عقاب یا کبوتر؟ مادر خندید و باز پرسید: خب اگه گفتی این یکی چیه؟! دخترک درحالی لب‌هایش را به نشانه‌ی فکر کردن جمع کرده بود، با ابروان در هم گره کرده و چشمانی نافذ رد سایه‌ای را دنبال می‌کرد که مادر با دستانش در نور کم چراغ نفتی برایش درست کرده بود.

در آن تاریکی برای آن که بهتر پی به ماهیت این شکل سایه‌ای عجیب ببرد، کمی بدنش را به طرف جلو تاب داد و بعد از چند ثانیه سکوت، با هیجان کف دستانش را بر هم زده، با فریادی گفت: خرگوشه مامان! خرگوشه!!

سایه بازی در کودکی

کودک که بودیم خاموشی گاه و بیگاه و رفتن روشنایی کل محل از معمولات بود. در این بین بزرگترها برای سرگرم کردن کودکان، شروع می‌کردند به سایه بازی. در نور کم و با چراغ نفتی، پدر یا مادر با سایه‌ی دستانشان شکلی را روی دیوار ساخته و ولوله‌ای که بین اهالی خانه می‌افتاد برای فهمیدن راز سایه ها بود.

بازی به حدی شیرین بود که وقتی آخر شب مادر چراغ نفتی را خاموش کرده و با صدای بلند می‌گفت: دیگه وقت خوابه، همزمان صدای آه و ناله‌ی ما هم بالا می‌رفت. روح بازیگوش ما دوست داشت با آن عقاب سایه‌ای همچنان به پرواز درآید و برای خودش داستان پردازی کند.

نور در معماری

می‌دانیم که نور در معماری نماد تعالی، اوج گرفتن، به کمال رسیدن و الوهیت است. طراحان فضا هم از گذشته تا به امروز به نور و مناسک و منازل آن توجه ویژه‌ای داشته‌اند. درواقع نور و سایه جزو تاثیرگذارترین فاکتورهای محیطی در درک مکان و فضا برای انسان محسوب می‌شوند. این نور و سایه هستند که فضا را برای ما تعریف می‌کنند و موجب می‌شوند که آن فضا و مکان برای ما با عناوینی چون: گرم و صمیمی، آشنا، دلچسب و یا سرد و ترسناک شناخته شوند.

طراحی نور

می‌توان گفت طراحی حرفه‌ای فضا و مکان چنان به نور وابسته است که جسم و روح یکی برای زندگی و دیگری برای کالبد بخشیدن به این زندگی و اجازه‌ی حضور مادی یافتن، آن هنگام که نور برجسم فضا حادث شود، جهان مقابل دیدگان ما مرئی می‌گردد.

امروزه نیز یکی از بنیادی‌ترین چالش‌های معماری و مباحث شهری، بکارگیری نور و تاثیرات معنوی و مادی آن بر فضا و فهمنده فضاست. مسئله اینجاست که گاهی با بالا رفتن آگاهی‌های علمی و رشد تکنولوژی همچنین در تنگنای معماری و طراحی شهری از پیش تعریف شده دوران مدرنیته، گاهی توجه به نور و ارزش‌های والای آن فراموش می‌شود. چنان چه به نظر می‌رسد گاهی حتی این عامل کارآمد درک محیط و فضا دیگر کلیدی ترین عامل طراحی محیطی نیست.

با سایه‌ات بازی کن!

نور و سایه می‌توانند یک فضای رویایی را برای شما خلق کرده و باعث شود کودک درون شما را به بازی و شیطنت برخیزد. امروزه نیز مبحث سایه بازی و نور در موضوعات طراحی، معماری و شهر باز چالشی است که اگر به درستی حل نشود فهمنده را از محیط دور می‌کند.

“با سایه ات بازی کن” یا shadowing نام پروژه‌ای است که برای اولین بار در بریستول که خود برترین شهر جهان از لحاظ بازی‌پذیری است کلید خورد. در ادامه‌ی این پروژه در شهرهای چون لندن، توکیو، سئول، بیرمنگهام و… نیز اجرا شده‌است. در  پروژه‌ی shadowing با گیمیفای کردن و استفاده از چراغ‌های هوشمند تعبیری اندیشیدند تا سایه‌ی فرد، پس از گذر از مکان‌های عمومی مشخص شده در شهر در حافظه چراغ‌ها باقی بماند. به این ترتیب شما می‌توانید با سایه‌ی رهگذر قبلی و یا حتی سایه خودتان چند دقیقه قبل تر شروع به بازی و رقص نمایید.

  shadowing و گیمیفای کردن سایه‌ها

خلق کیفیت فضایی با استفاده از سایه‌ها و تقسیم فضا به بخش‌های بصری متعدد، خود تاکیدی بر این بازیوارسازی محیط است. طبق تحقیقاتی که گروه اجرا کننده‌ی این پروژه در بریستول داشتند، گیمیفای کردن سایه‌ها و بازی با آن‌ها توانسته است به صورت قابل توجهی فاکتور تعامل پذیری را در شب بالا ببرد. از طرفی shadowing دیدی جدید از زندگی شهری را در شب به بازیکنان خود ارائه می‌دهد. بازی با نور و سایه همواره در فرهنگ‌های انسانی بوده و یادآور جهان غیر مادی و زمان است. این نور و سایه است که فرصت جدا شدن از زمان خطی را به ما می‌دهد و زمان گذشته و آینده و حال را بهم وصل می‌کند.

چیزی که در پروژه‌ی shadowing، به خوبی شاهد این مدعا هستیم. این پروژه همچنین موفق شده‌است جایزه‌ی بهترین اثر را در مسابقه‌ی بین‌المللی شهر بازی‌پذیر در سال 2014 نیز کسب نماید. تو گویی داوران این مسابقه نیز بر این مسئله واقف بودند که ثبت و ضبط زمان با سایه‌ها می‌تواند یک بار دیگر ما را سحر کند. همان سایه‌ای از تو و من در دیوار و خیابان‌های شهر که از رقص می‌لرزد.

آقای گیمیفیکیشن برای اولین بار دوره ای بلندمدت و تخصصی برای آموزش گیمیفیکیشن به زبان فارسی برای شما تهیه کرده است. نقشه راه گیمیفیکیشن را از دست ندهید.