ویز چطور از گیمیفیکیشن استفاده می‌کند؟

ویز(Waze) یکی از محبوب‌ترین برنامه‌های جی‌پی‌اسی است. این برنامه به کاربر نقشه‌ی دقیق مسیرها را نمایش می‌دهد و باعث شده‌است تا کاربران با استفاده از آن بتوانند سریع‌تر مسیر را پیدا کنند و به مقصد برسند. گیمیفیکیشن اپلیکیشن ویز موضوعی است که امروز راجع به آن صحبت می‌کنیم.

نگاهی عمیق‌تر به ویز با عینک اکتالیسیس

همانطور که می‌دانید ما گیمیفکیشن را با دو عینک متفاوت در سایت بررسی می‌کنیم. نخستین عینک فریمورک اکتالیسیس است. دومین عینک نوروساینس است. بیایید نگاهی عمیق‌تر به نحوه انجام Waze با استفاده از تحلیل Octalysis داشته باشیم:

اکثر سیستم‌های GPS به سادگی مسیرها و مقصد را مشخص می‌کنند که بیشتر آن‌ها روی دو محور اصلی کار می‌کنند:

1-رانه دستاورد: کاربران با کارآمدترین ابزار به مقصد انتخابی می‌رسند.

2-رانه جلوگیری از ضرر: با مسیریابی دقیق برای کاربران از گم کردن مسیر، جلوگیری می‌شود.

هر دوی این رانه‌ها سردرگمی را به حداقل و کارایی سفر را به حداکثر می‌رساند. همانطور که خاطراتان هست به طراحی که فقط به فکر انجام کارها باشد طراحی عملگرا و به نقطه مقابلش طراحی انسان محور می‌گفتیم.

ویز فراتر از یک مسیریاب

البته ویز تنها یک اپلیکیشن مسیریاب نیست، بلکه یک برنامه‌ی اجتماعی هم هست  ویز با فعال کردن مؤلفه‌های اجتماعی،  جامعه‌ای محلی از رانندگان را ایجاد کرده‌است. ویز با ایجاد ارتباط بین رانندگان، کمک می­‌کند که کاربران و رانندگان بتوانند گروه‌های محلی را شکل داده و موجب افزایش کیفیت رانندگی آن‌ها شود. در حالیکه شرکت مالک حقوقی نقشه است، سیستم حمل و نقل واقعی توسط داده‌های کاربران جمع‌آوری و هدایت می‌شود.

بعد از تایپ‌­کردن مقصد مورد نظر، کاربران می­‌توانند از اطلاعات جاده‌ه­ا و از ترافیک مسیر خود آگاه شوند.  وجه تمایز این اپلیکیشن با اپلیکیشن‌های مشابه این است که شما می‌توانید اطلاعاتی را به نقشه اضافه کنید. اگر در مسیر خود شاهد تصادفی بودید که منجر به ترافیک و مسدود شدن خیابان شده بود، می‌­توانید آن را ثبت کنید تا کاربران دیگر از آن مطلع شوند. همچنین می­‌توانید حضور پلیس، ترافیک، وضعیت جاده و سایر جزئیات را نیز به نقشه اضافه و به‌روزرسانی کنید.

اما تنها هدف ویز، ارائه‌ی مسیرها نیست بلکه اولویت آن پیشنهاد سریع‌ترین مسیر است، ویز برای انجام این کار به کاربرانش متکی است. اپلیکیشن ویز نه تنها به شما در زمینه‌ی ترافیک کمک خواهد کرد بلکه، رستوران­‌ها، موزه‌­ها و پمپ بنزین­‌ها را هم نمایش می­‌دهد. هنگامی‌که به یک حادثه نزدیک شوید، یک پنجره‌ی کوچک باز شده و می­‌توانید برای دیدن اطلاعات کامل‌­تر روی آن کلیک کنید. می­‌توانید تراکم ترافیک را گزارش کنید و حتی از ترافیک عکس بگیرید.

سفر بازیکن در ویز

همانطور که در پست مراحل مختلف یک بازی توضیح دادیم. در هر طراحی گیمیفیکیشن ما چهار مرحله داریم. این چهار مرحله را در ویز باهم بررسی می‌کنیم.

مرحله اکتشاف

اکثر مردم در جستجوی یک سیستم GPS خوب این برنامه را پیدا می کنند. افراد با دیدن نظرات و امتیازات کاربران کنجکاو به استفاده از  ویز می شوند.

مرحله آنبوردینگ

آنبوردینگ پس از دانلود برنامه شروع می­‌شود. از آنجایی که رانندگان مشارکتِ سایر همکارانشان را می‌بیند، احساس مسئولیت و اثرگذای بیشتری می‌کنند به خصوص اگر اطلاعات آن‌ها مفید و سودمند باشد. بعد از ارسال اطلاعات توسط یک راننده، وی از سایر رانندگان پیام تشکر دریافت می­‌کند. این حرکت جمعی یک منفعت کلی برای سیستم دارد و از آن به عنوان “Thank you Economy” نیز یاد می‌شود.

همچنین به کاربران برای مشارکتشان امتیاز تعلق می‌گیرد که انگیزه بیشتری برای شرکت در  ویز ایجاد می‌کند. این مورد باعث می‌شود که حس دستاورد به کاربر داده شود.

مرحله Scaffolding

ویز داده‌های اختصاصی هر کاربر را  براساس اقداماتی که انجام می­‌دهد جمع‌آوری می­‌کند. بنابراین این برنامه قادر است داده‌ی دقیق و اختصاصی کاربر را با فهم عادات، ترجیحات و رفتار رانندگی آن‌ها شکل دهد.

به عنوان مثال، ممکن است از راننده بپرسد: “آیا دوست داری الان سر کار بروی؟” زیرا می‌­داند که راننده هر روز در یک زمان معین مسیر خاصی را طی می­‌کند. بنابراین ویز یک رابطه‌ی بسیار شخصی با هر کاربر ایجاد می­‌کند، که با اطلاعات جدید در طول زمان تکامل می‌­یابد. این امر حس مالکیت را تحریک می­‌کند و راننده را تشویق می­‌کند تا به استفاده از برنامه، ادامه دهد زیرا اینجا یک نوع شخصی سازی داریم.

یکی دیگر از درایوهای اصلی برجسته Waze در این مرحله، رانه عدم قطعیت است. کاربران اغلب شرایط رانندگی منحصربه‌فردی مانند ترکیدن لاستیک در مسیر یا نظارت پلیس بر سرعت ترافیک را گزارش می‌کنند. خیلی از مواقع در مسیر رانندگی شما تصادفات و اتفاقات خاصی رخ می‌دهد که دیدنش خالی از لطف نیست!

مرحله آخر بازی Waze

این سیستم با ایجاد مجموعه‌­ای از مشوق­‌های متفاوت برای کاربران قدیمی طراحی شده‌است. برای کمک به کاربران جدید به‌جای کمک مستقیم به هر راننده، مثلا با مکالمات جدید و ایجاد انگیزه در آن‌ها برای مشارکت بیشتر  و حتی برای اصلاح نقشه‌ها پاداش دریافت می­‌کنند. این مشوق‌­ها باعث تعامل و مشارکت بیشتر رانندگان می­‌شود و حس اجتماعی قوی‌تری ایجاد می‌­کند.

به‌راحتی می‌توان فهمید که چرا ویز توانسته است به نرخ نگهداری طولانی‌مدت دست یابد. کاربرانی که در مرحله‌ی پایانی بازی هستند، به سختی امتیاز به دست می‌­آورند، این برنامه با ترکیب احساس مالکیت و کمیابی کالاهای مجازی برای کاربران انگیزه‌ی بیشتری برای کسب پاداش ایجاد می­‌کند.

بررسی ویز از دیدگاه نوروساینس

در تحلیل ویز از دیدگاه نوروساینس باید به این نکته توجه کنیم که این سیستم بر مبنای دشمن مشترک شروع شده‌است. در ابتدایی که ویز ایجاد شد، همه‌ی کاربران موجودات کوچکی بودند که بر علیه مار ترافیک می‌خواستند بجنگند و بهم کمک کنند. این موضوع به اوکسی توسین مربوط است.

در مبحث بعدی اینکه شما می‌توانید از مسیرهای جدید بروید یا راه‌های جدیدی را کشف کنید یک عدم قطعیت دارد که به دوپامین مربوط است. اینکه امتیاز بگیرید و حس دستاورد داشته باشید هم به این مورد بر می‌گردد.

در انتها این حس که شما باعث شدید که افراد خیلی زیادی در ترافیک نمانند هم به سروتونین و اوکسی توسین مربوط می‌شود. برای مثال 500 نفر از شما تشکر کرده‌اند که گزارش یک ترافیک را داده‌اید.