با سلام کامران حاتمی هستم مدیر تیم آقای گیمیفیکیشن و امروز راجع به اشتباهات رایج در پیاده سازی گیمیفیکیشن آموزش کارکنان صحبت می کنیم.گیمیفیکیشن در آموزش پتانسیل بالایی برای بهبود دانش و انگیزه کارکنان دارد .یک راه حل گیمیفیکیشنی خوب، اطلاعات را به صورت فان به کاربران می دهد.با این حال در پیاده سازی گیمیفیکیشن مشکلاتی ممکن است به وجود بیاید که با هم به 8 مورد از این مشکلات می پردازیم. این موضوع زیرمجموعه گیمیفیکیشن در آموزش است.(اگر هنوز نمی دانید گیمیفیکیشن چیست کلیک کنید)
1-ایراد گیمیفیکیشن آموزش کارکنان :اضافه کردن گیمیفیکیشن تنها به این دلیل که این کار باحال است!
بله گیمیفیکیشن آموزش باحال است اما مرخصی با حقوق،رها کردن کار و حتی خوابیدن سر کار نیز باحال است! اما هیچکدام از چیزهایی که گفته شد منجر به افزایش بهره وری کارکنان نمی شوند.اینکه چیزی خوب، جذاب و باحال است دلیلی برای استفاده نمی‌شود! همچنین مصداق های زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد خیلی اوقات کارمندان بخاطر باحال بودن این آموزش ها صرفا جذب قسمت باحال شده و از آموختن باز می مانند!
نکته ای که خیلی ها در آن اشکال دارند این است که باحال بودن برای گیمیفیکیشن یک “ته رنگ” است نه همه چیز! اما معمولا این باور غلط وجود دارد که باحال بودن مهم ترین عنصر گیمیفیکیشن است.در بحث های آموزشی اگر دیدید صحبت راجع به باحال کردن دوره است تا اهداف آموزشی یک قدم به عقب برگردید تا ببینید کجای کار را اشتباه رفته اید.
2-ایراد گیمیفیکیشن آموزش کارکنان: تمرکز بیش از حد روی بردن
گیمیفیکیشن آموزش مشخصا راجع به آموزش است و به هیچ وجه نباید تبدیل به مسابقه ای شود که در آن همه می خواهند برنده باشند.طبق تجربه وقتی که جوایزی که برای شرکت کنندگان در مسابقه در نظر گرفته شده بالا باشد افراد به جای تمرکز روی یادگیری صرفا به بردن فکر می کنند.این نکته بسیار حائز اهمیت است که در گیمیفیکیشن یادگیری در وهله نخست یادگیری مهم است و “بردن” باید در جایگاه بعدی باشد.
وقتی شما یک سیستم گیمیفیکیشن آموزش پیاده سازی می‌کنید یا حتی وقتی یک سیستم گیمیفیکیشنی در آموزش را بررسی می‌کنید اولین سوالی که باید از خودتان بپرسید این است که آیا این سیستم به یادگیری کمک می‌کند؟ اگر جواب شما “نمی‌دانم” و یا “مطمئن نیستم” هست دست نگه دارید و دوباره به طراحی سیستم دقت کنید.
مشخص کنید که انتظار شما بعد از پایان دوره گیمیفیکیشن آموزش چیست؟ یعنی کارمندان شما بعد از پایان دوره چه قابلیت های جدیدی باید داشته باشند.آیا آن ها قرار است اشتباهات کمتری داشته باشند؟ فروش بیشتری را برای شرکت به ارمغان بیاورند؟این جمله را به یاد داشته باشید که :
“خوب است اگر در یک رویداد آموزش گیمیفیکیشن برنده داشته باشید اما اگر این فرد برنده، در دنیای واقعی عملکرد بهتری نداشته باشد شما یک برنده ندارید یک بازنده دارید”
3-ایراد گیمیفیکیشن آموزش کارکنان :عدم درک درست از استفاده سکه و نشان
بی نوا ترین عناصر گیمیفیکیشن سکه و نشان(Badge) است همچنین تا حدودی جدول برندگان! غالبا این عناصر اشتباه استفاده می‌شوند و بجای اینکه تاثیر مثبتی داشته باشند تاثیر منفی را در پی خواهند داشت.معمولا “برنده شدن” سکه و به دست آوردن نشان ارتباطی با تلاش انجام شده و “دانش کسب شده” ندارد.وقتی از منظر گیمیفیکیشن در آموزش نگاه می‌کنیم دستاوردها باید گرفتنی باشند نه دادنی! باید نشان ها را وقتی به کاربر داد که وی به یک مرز از عملکرد رسیده باشد و نه اینکه صرفا در سیستم باقی مانده باشد.اگر کاربر شما در انجام یک کار تاخیر زیادی دارد به وی یک سکه بدهید اگر کار معمولی کرد 5 سکه و اگر کار عالی انجام داد 10 سکه به وی بدهید.
در مورد نشان ها هم این مورد صادق است و باید به همین طریق به کاربر نشان داد معمولا نشان ها برای یک فعالیت غیر خطی کاربر داده می‌شوند به این معنا که به دست آوردن آن نشان مستلزم این است که کاربر روی یک حوزه خاص از دانش تمرکز بکند و به موفقیت برسد این تمرکز معنادار است و نشان دهنده یادگیری واقعی است اگر هرکسی بتواند برای یک فعالیت خاص بتواند نشان بگیرد آن نشان معنای خود را از دست می‌دهد به همین دلیل تلاش کنید تا به دست آوردن نشان ها را منوط به یادگیری قسمت خاصی از دانش بکنید و همچنین داشتن دانش توسط کاربر را قبل از دادن نشان به وی تست کنید!
4-ایراد گیمیفیکیشن آموزش کارکنان : دیدن گیمیفیگیشن به عنوان یک واحد مجزا
یک رویداد آموزش گیمیفیکیشنی نباید از باقی برنامه تحصیلی کاربر ایزوله شود.بهترین نمونه های گیمیفیکیشن در آموزش همه یک عضو پیوسته در فرآیند آموزش بوده اند.
برای مثال گیمیفیکیشن یک روش موثر برای انگیزه دادن به کاربران برای ایجاد همکاری بین آن ها می‌باشد.همچنین می توان از گیمیفیکیشن برای یادآوری مطالب ارائه شده در کارگاه ها استفاده کرد.کلید دست‌یابی به گیمیفیکیشن موثر ادغام آن با سایر استراتژی های آموزشی است. هیچ استراتژی منفرد تحصیلی برای آموزش به تنهایی موثر نیست در حقیقت یکی از بهترین کارهای ممکن استفاده از گیمیفیکیشن به عنوان یک عضو از یک واحد به هم پیوسته بزرگتر است.
۵-ایراد گیمیفیکیشن آموزش کارکنان :عدم وجود زمان برای مشارکت
در حالی که گیمیفیکیشن از طریق تلفن همراه تنها ممکن است چند دقیقه وقت کاربر را در طی روز به خود اختصاص دهد، با این وجود نمی توان انتظار داشت که چون گیمیفیکیشن آموزش جذاب است افراد در ساعات آزاد خود، وقت خود را صرف بازی و یا آموختن کنند. گیمیفیکیشن آموزش راجع به یادگیری است و نه بازی پس اگر کسی نیاز به یادگیری دارد باید زمان یادگیری را برای وی لحاظ کنیم متاسفانه ما انسان ها نمی توانیم تنها با وصل کردن یک کابل کامپیوتری به مغزمان مانند فیلم ماتریکس چیزی را یاد بگیریم یس زمان کافی را باید همواره در نظر بگیریم باید به مشارکت کنندگان یک جدول زمانی داده شود تا درک کلی از زمانی که نیازمند سپری کردن دارند را بدانند.
۶-ایراد گیمیفیکیشن آموزش کارکنان :استفاده نکردن از مدیران
وقتی یک مدیر مشغول راه رفتن در شرکت است و یک کارمند در حال یادگیری به وسیله یک بازی مثلا کندی کراش را می‌بیند یک تجربه ناراحت کننده به وی دست می دهد زیرا نمی تواند کاملا قدرت گیمیفیکیشن آموزش را درک کند بنابر این اگر می‌خواهید از گیمیفیکیشن آموزش در یک سازمان استفاده کنید قبل از هرچیز با مدیریت صحبت کنید و به آن ها آموزش دهید در حقیقت چیستی و چرایی گیمیفیکیشن آموزش را برای آن ها بشکافید. قبول کنید که برای خیلی از افراد فاصله بازی کردن و کار کردن یک فاصله زیاد است و این دو کلمه به نوعی متضاد هم هستند!!! تحت هیچ شرایطی با این پیش فرض که مدیریت می داند گیمیفیکیشن آموزش چیز خوبیست کارتان را ادامه ندهید! و این نیازمند روابط اجتماعی خوب شماست شما باید با مدیریت دوست شوید و در یک محیط دوستانه به آن ها توضیح دهید که گیمیفیکیشن آموزش چیست و چرا مفید است.
7-ایراد گیمیفیکیشن آموزش کارکنان :انجام ندادن تکالیفتان
گیمیفیکیشن جدید نیست و چند سالی هست که وارد بازار شده است کیس استادی ها مقالات و کتب زیادی در باره این موضوع نوشته شده است و شما می‌توانید از این موارد بهره بگیرید.
حتما در باره پیاده سازی گیمیفیکیشن آموزش در سایر سازمان ها مطالعه کنید و همچنین حتما پیرامون اشتباهات انجام شده توسط آنان بررسی های لازم را انجام دهید شما می توانید به میزان زیادی از اشتباهات دیگران درس بگیرید همچنین خیلی از نکات مربوط به پیاده سازی گیمیفیکیشن آموزش در دوره ها را شاید بهتر باشد مستقیم از خود برگزار کنندگان بپرسید بنابراین این افراد را پیدا کنید و از آن ها راجع به این قضیه سوال کنید.
8-ایراد گیمیفیکیشن آموزش کارکنان :فکر کردن به اینکه گیمیفیکیشن صرفا راجع به تکنولوژی است
گیمیفیکیشن آموزش راجع به یک طراحی موثر در آموزش است و مربوط به تکنولوژی نمی باشد.اگر صرفا گیمیفیکیشن آموزش را یک امر وابسته به تکنولوژی بدانید احتمال شکست شما چند برابر می شود نکته ای که بسیاری از افراد در این مورد اشتباه می کنند این است که توسط راه حل های جدید تکنولوژیکی وسوسه می شوند و اهداف آموزشی را فراموش می کنند.همان طور که بارها در این 8 مورد توضیح داده ایم گیمیفیکیشن آموزش راجع به آموزش است و باید دید راه حل های تکنولوژیکی آیا می توانند اهداف ما را کاور کنند یا خیر.در طراحی گیمیفیکیشن آموزش ابتدا در مرحله طراحی به میزان کافی زمان سپری کنید سپس احتمالا از راه حل های تکنولوژیکی استفاده خواهید کرد اما به یاد داشته باشید که این راه حل های صرفا یک نوع تسهیل گر برای شما خواهند بود و نه یک انکیزه اصلی.
کامران حاتمی
فهرست مطالب
